Təbabətin atası- Hippokrat demişdir: “Qoy yeməyiniz dərmanınız olsun…”. Son illərdə Hippokratın ideyaları və məsləhətləri tam təsdiqini tapmışdır. Təbii ki, sağlamlıq insana təbiətin əvvəldən bəxş etdiyi sərmayədir və bir dəfə itirildikdən sonra onu geri qaytarmaq çətindir. Lakin, eyni zamanda, insan sağlamlığı əsasən yaşamağa məcbur olduğu mühitlə müəyyən edilir.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatları göstərir ki:
insan sağlamlığının ən azı 50% -i həyat tərzindən asılıdır;
20% irsiyyətlə bağlıdır;
20% – xarici mühitin təsirinə;
10% – sağlamlıqla əlaqəli amillər üzrə.
Yəni təbabətdən möcüzə gözləmək lazım deyil – insan öz sağlamlığını yaradır, həkimlər isə təəssüf ki, yalnız köməkçilərdir.
Bu gün biz bütün dünyada orqanik qida istehsalının sürətli inkişafının şahidi oluruq. Məsələn, Avropada bu bazar təkcə son bir ildə 13% artıb. Gələcəkdə kənd təsərrüfatının bu sahəsinin daha da fəal şəkildə inkişaf edəcəyi gözlənilir. Bəs təmiz qidaları necə yetişdirmək olar? Məhsuldarlıq ilk növbədə torpağın keyfiyyətindən asılıdır. Torpaq kənd təsərrüfatı istehsalının əsas vasitəsidir. Eyni zamanda, müxtəlif çirkləndirici maddələri həzm etmək və saxlamaq, onları kimyəvi və fiziki yolla bağlamaq qabiliyyətinə malik torpaq bununla birləşmələrin bitkilərin təbii sulara və daha sonra qida zəncirləri ilə heyvanlara və insanlara daxil olmasının qarşısını alan bir növ filtr rolunu oynayır.
İnsanların bədənin qurulması və normal fəaliyyəti üçün lazım olan kifayət qədər qida maddələrini alması həyati əhəmiyyət kəsb edir. Yadda saxlamaq lazımdır ki, insan qidanın tərkib hissələri ilə yanaşı onun inkişafına həm faydalı, həm də zərərli ola biləcək maddələr də alır. Şəhərlərin böyüməsi və sənayenin inkişafı torpağın, havanın və yeraltı suların çirklənməsinə səbəb olan tullantıların miqdarının əhəmiyyətli dərəcədə artmasına səbəb olur ki, bu da bir çox xəstəliklərə səbəb ola bilər və bəzən ölümlə nəticələnir. Torpaqda mikroelementlərin olmaması və ya çox olması onların bitkilərdə, heyvanlarda və insanlarda da çatışmazlığına səbəb olur.
Qədim zamanlardan insan maksimum məhsul əldə etməyə çalışmış və bunun üçün müxtəlif hiylələrdən istifadə etmişdir. Lakin qədim zamanlarda torpağa təsir üsulları emal hiylələrinə və bəzi orqanik gübrələrin verilməsinə qədər azaldılırdısa, bu gün torpağa təsir üsulları tamam başqa səviyyəyə çatıb. Müxtəlif növ bitkilərin becərilməsi üçün bu gün müxtəlif növ mineral gübrələrdən geniş istifadə olunur ki, bu da bütün torpaq qatlarında zəhərli maddələrin toplanmasına səbəb olur.
Mineral gübrələrin istehsalı üçün istifadə olunan xammalın tərkibində texnoloji cəhətdən çətin çıxarılan stronsium, uran, sink, qurğuşun, kadmium və s. Qarışıq kimi, bu elementlər superfosfatlara, kalium gübrələrinə daxildir. Ən təhlükəli ağır metallar: civə, qurğuşun, kadmium. Sonuncu qanda eritrositləri məhv edir, böyrəklərin, bağırsaqların işini pozur, toxumaları yumşaldır. Superfosfatın tərkibinə həmçinin 1-5% miqdarında flüor daxildir və onun konsentrasiyası 77,5 mq / kq-a çata bilər və hepatobiliar, böyrək və hematopoetik sistemlərin müxtəlif xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Nitratlar xolesterinin artmasına kömək edir, orqanizmdə zülalın azalmasına səbəb olur. Nitratlar insan orqanizmində xüsusilə mədə-bağırsaq traktın, qalxanabənzər vəzi və s. xərçəng xəstəliyin səbəbidir.
Müasir tendensiyalar belədir ki, insanlar torpağa və insan orqanizminə bu qədər zərərli maddələrin istifadəsini minimuma endirməli və məhsuldarlığın artmasına başqa üsullarla təsir göstərməyə üstünlük verirlər.
Orqanik gübrələrin əsas üstünlüyü ondan ibarətdir ki, onlar nəinki orqanik maddələrin parçalanması zamanı torpağa daxil olan balanslaşdırılmış miqdarda qida maddələrini ehtiva edir, həm də torpağın fiziki xüsusiyyətlərini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır.
Orqanik gübrələr yalnız təbii maddələrdən ibarətdir. Minerallı kimi, onlarında tərkibində kalium, fosfor, azot, kalsium, dəmir, maqnezium və s. (demək olar ki, bütün dövri cədvəl) var. Fərq isı ondan ibarətdir ki, bütün bu elementlər təbii (bitki və ya heyvan) mənşəlidir.
Sağlam nəsil inək peyin əsasında “TOG” orqanik gübrə istehsal edən təşkilatdır. “TOG” (biohumus) üzvi gübrəsinin tərkibində çoxlu miqdarda humik maddələr (kalium humat və ammonium humat), humik turşular və fulvik turşular var, patogen mikroorqanizmlər, parazitlər və ağır metal törəmələri yoxdur. Bütün qida maddələri gübrənin uzunmüddətli müsbət təsirini təmin edən üzvi bir quruluşa malikdir – məhsul yetişdirmək üçün yüksək effektiv və təbii vasitədir. Azərbaycanın orqanik gübrə bazarı hələ başlanğıc mərhələsindədir.